Bữa sáng là nhiên liệu khởi đầu ngày mới, nhưng không phải ai cũng ý thức được tầm quan trọng của việc lựa chọn thực phẩm lành mạnh. Thực tế, một số thói quen ăn sáng phổ biến lại tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư nếu duy trì lâu dài. Bài viết dưới đây eatgo.vn sẽ điểm qua 7 kiểu ăn sáng đang được nhiều người ưa chuộng, nhưng lại có thể âm thầm hủy hoại sức khỏe của bạn.
Mục lục
1. Ăn sáng với thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, jambon, thịt nguội)
Các loại thịt nguội, xúc xích, thịt hộp hay lạp xưởng là món ăn tiện lợi và thường xuất hiện trong bánh mì, sandwich buổi sáng. Tuy nhiên, chúng chứa nhiều muối, chất bảo quản nitrit/nitrat – khi vào cơ thể có thể chuyển hóa thành nitrosamine, chất đã được chứng minh có khả năng gây ung thư, đặc biệt là ung thư đại trực tràng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thịt chế biến sẵn được xếp vào nhóm 1 – nhóm chắc chắn gây ung thư cho con người, tương tự như thuốc lá.
Nguy hiểm:
- Tăng nguy cơ ung thư ruột kết, dạ dày.
- Tạo gánh nặng cho gan và thận khi sử dụng lâu dài.
2. Ăn sáng với đồ chiên rán nhiều dầu (quẩy, bánh rán, xôi chiên…)
Nhiều người có thói quen ăn quẩy nóng, bánh rán hoặc xôi chiên vào buổi sáng, vì tiện và ngon miệng. Nhưng đây là nhóm thực phẩm giàu chất béo chuyển hóa, được chế biến ở nhiệt độ cao, dễ sản sinh acrylamide – chất có thể gây biến đổi DNA, dẫn đến ung thư.
Nếu dầu chiên được tái sử dụng nhiều lần (như tại các hàng quán), lượng độc tố càng tăng cao.
Nguy hiểm:
- Tăng nguy cơ ung thư nội tạng, đặc biệt là ung thư thận và buồng trứng.
- Gây viêm mãn tính – nền tảng cho các bệnh ung thư hình thành.
3. Ăn sáng với thực phẩm nhiều đường (bánh ngọt, ngũ cốc ăn liền, trà sữa)
Bánh kem, donut, ngũ cốc ăn liền có đường hay trà sữa thường được trẻ em và giới văn phòng ưa chuộng vì tiện và ngon. Nhưng hàm lượng đường cao không chỉ làm tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường, mà còn liên quan đến sự phát triển của tế bào ung thư.
Nhiều nghiên cứu cho thấy đường tinh luyện có thể nuôi dưỡng tế bào ung thư phát triển nhanh hơn.
Nguy hiểm:
- Gây rối loạn insulin, làm tăng nguy cơ ung thư tụy, vú, gan.
- Dễ gây nghiện, hình thành thói quen ăn ngọt liên tục trong ngày.
4. Ăn sáng với đồ ăn nhanh (hamburger, mì gói, sandwich công nghiệp)
Thực phẩm tiện lợi như hamburger, mì gói, sandwich bán sẵn được ưa chuộng nhờ nhanh gọn. Tuy nhiên, các món này thường chứa nhiều muối, chất béo bão hòa, bột tinh luyện, phụ gia nhân tạo và hương liệu.
Mì gói chứa nhiều natri và dầu chiên tinh luyện, trong khi bánh mì công nghiệp có thể chứa đường ẩn và chất nhũ hóa.
Nguy hiểm:
- Tăng nguy cơ ung thư dạ dày, đại trực tràng do thừa natri và chất bảo quản.
- Làm suy giảm hệ miễn dịch nếu dùng thường xuyên.
5. Ăn sáng quá mặn (xôi mặn, trứng muối, bánh mì pate, dưa muối)
Nhiều món ăn sáng quen thuộc ở Việt Nam như xôi mặn, bánh mì trứng pate hay trứng muối có lượng muối vượt mức khuyến cáo. Muối nhiều không chỉ hại tim thận mà còn gây tổn thương niêm mạc dạ dày – nơi rất dễ bị vi khuẩn Helicobacter pylori tấn công.
WHO khuyến nghị mỗi người trưởng thành không nên tiêu thụ quá 5g muối mỗi ngày – trong khi chỉ một đĩa xôi mặn đã vượt ngưỡng này.
Nguy hiểm:
- Tăng nguy cơ ung thư dạ dày do niêm mạc bị viêm kéo dài.
- Gây rối loạn huyết áp, tăng stress oxy hóa.
6. Ăn sáng bằng đồ ăn để qua đêm
Thói quen ăn cơm nguội, xôi hâm lại, canh còn từ tối hôm trước rất phổ biến, đặc biệt trong các gia đình bận rộn. Tuy nhiên, nếu không bảo quản đúng cách, thức ăn để lâu có thể sản sinh aflatoxin – một độc tố do nấm mốc sinh ra, có khả năng gây ung thư gan.
Cơm, xôi, cháo nếu để ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ rất dễ bị nhiễm khuẩn, dù nhìn bằng mắt thường vẫn thấy “bình thường”.
Nguy hiểm:
- Tăng nguy cơ ung thư gan.
- Dễ gây ngộ độc thực phẩm cấp tính nếu hâm không kỹ.
7. Bỏ bữa sáng hoặc ăn sáng quá muộn
Nhiều người vì giảm cân hoặc vội đi làm mà bỏ bữa sáng hoặc ăn trễ (sau 10 giờ). Tuy nhiên, khi cơ thể không được nạp năng lượng đúng lúc, sẽ dẫn đến rối loạn nội tiết tố, tăng hormone căng thẳng (cortisol), insulin – những yếu tố liên quan gián tiếp đến ung thư.
Thói quen bỏ bữa sáng làm tăng tỷ lệ mắc ung thư tuyến tụy, dạ dày, và các bệnh rối loạn chuyển hóa.
Nguy hiểm:
- Làm suy yếu khả năng miễn dịch.
- Làm rối loạn nhịp sinh học và chức năng tiêu hóa.
Gợi ý các món ăn sáng lành mạnh, giảm nguy cơ ung thư
- Cháo yến mạch nấu cùng hạt chia, hạt óc chó, thêm trái cây tươi
- Cơm gạo lứt + cá hấp/đậu hũ + canh rau xanh luộc
- Bánh mì nguyên cám + trứng luộc + cà chua, rau xà lách
- Sữa hạt không đường + trái cây như chuối, táo, đu đủ
- Sinh tố rau xanh (cải bó xôi, chuối, hạt lanh)
Kết luận
Bữa sáng là thời điểm cơ thể hấp thu mạnh mẽ nhất, cũng là lúc bạn có thể tạo nền tảng cho một ngày khỏe mạnh – hoặc vô tình tích tụ độc tố nguy hại nếu chọn sai thực phẩm. Hãy lắng nghe cơ thể và thay đổi từ những điều nhỏ nhất, bắt đầu bằng một bữa sáng lành mạnh mỗi ngày.
